SCHEEPVAART FORUM

Kees Touw schreef:Beste Kees K. die Henja van Zwets kan ik nog niet thuisbrengen.
Bedankt voor de foto's.
Groet K.T.

Kees:
Verder nog gevonden bij de liggers over dit schip
Gebouwd 1882 Kinderdijk In de liggers "Henja" eerst 31 m later 37 m. Nog een naam: "Morgenster".
Kwa opbouw zou het ook het schip in Papendrecht hierboven kunnen zijn maar ben er niet zeker van.
Gr, Kees.

Tekening van een schip met een doossteven.
De onderste horizontale lijnen geven de helft van de doossteven aan. De onderste horizontale lijn is het midden van het schip.
Op goede tekeningen is het volgens mij altijd te zien of het schip een staf- of een doossteven heeft.
De tekening van de stevenaak van Ruijtenberg kon ik niet zien/vinden op Maritiem Digitaal. Op alle mogelijke zoektermen gezocht.
Groet van K.T.

Dag Kees,

Ik weet niet of die tekening van de Antoinette zelf wel op Maritiem Digitaal staat. Het inventarisnummer is TS4223 en verwijst naar een koker vol scheepstekeningen. Zie HIER. Verder zie ik nog de verwijzing naar twee contracten voor stevenaken, dat zijn de archiefstukken TA2293 en TA2294 van het Maritiem museum Rotterdam. Misschien moet je daar dan zelf wel heen, maar het is te ver uit mijn buurt.

En al googelend stuit je dan weer op andere schepen. Volgens opgave van een lokale historische site zou Johannes de Graaf in Waspik ook nog twee stevenaken moeten hebben gebouwd.
1891. Een stevenaak voor Julius de Wijs uit Wagenberg, lang 23,50 meter, breed 4.63 meter, 90 ton.
1892. Een stevenaak “Marjok”, eigenaar onbekend, lang 28,65 meter, breed 5,45 meter, 243 ton.
Wanneer zijn volgens jou de laatste stevenaken gebouwd?

Nog even testen of ik nu heb begrepen wat een stevenaak is: Klipperachtige kop met doossteven en volle kont met aangehangen roer. Is dit voor mij onbekende casco wat ik in 2010 op de foto zette, dan wel een klipperaak?

Nee, dit is geen stevenaak. De omschrijving van de echte stevenaak zal duidelijker moeten. Daar moet ik even over denken.
Het schip op de foto,in Amsterdam neem ik aan, is wat ze noemen een spitse praam.
Sommigen, zoals F. Loomeijer in het boek "Met zeil en treil' delen hem in bij de tjalken.
Groet van K.T.

Hij lijkt wel, maar het scheepje heeft een rechte voorsteven.
De spitse praam zou een kromme voorsteven moeten hebben, vandaar de inleding bij de tjalken.
Schutten deelt de Spitse praam in bij de Snikken, maar heeft het toch ook over een gebogen voorsteven.
Bij gebrek aan een beter passend 'etiket' zou ik het echter toch maar op een Spitse praam houden.


Spitse praam Familietrouw.

In de bestekken van werf van Jonker te Kinderdijk komen veel stevenaken voor.
Maar sommige van die stevenaken zijn in werkelijkheid klippers.
Het blijft altijd oppassen met de termen die scheepsbouwers gebruiken.
Ook de werven in Waspik (Ruijtenberg, Van de Graaf en Van der Rijken) bouwden zogenaamde stevenaken. In Waspik zijn het zeer waarschijnlijk geen stevenaken met een doossteven, maar klipperaken met een stafsteven.

Een voorbeeld van een ‘stevenaak’ van werf Jonker te Kinderdijk, juist deze werf was de stevenakenwerf bij uitstek. Een gedeelte uit een bestek:
(…) Een stevenaak “Veronica Hendrika” 5418 Ctr. Of 135  Last.
Voor den heer A. de Voogd v.d. Straaten Puttershoek.
Lengte over stevens 34.00 Mt. Breed 6.10 Mt. Hol 2.00 Mt. (…)
Enzovoort.
Iedereen weet natuurlijk dat dit een klipper is of niet soms?
Bij omschrijvingen van het scheepstype door scheepswerven blijft het altijd oppassen.
Een beschrijving van een werf kan mij niet overtuigen dat een stevenaak een echte stevenaak met een doossteven is.
Groet van K.T.

Iets anders:
In het boek Schippers, Slepers, Reders van Frederik Muller over de schippersfamilie Muller kwam ik de stevenaak Arbeid Adelt tegen.
In 1929 kocht Engelina Muller (1897-1959) deze stevenaak voor f. 7.500.- en verkocht ze het schip in 1936 voor f. 2850.- aan Reinder Jetses te Amsterdam. Als ongehuwde vrouw bevoer ze dit schip. Dat was geen uitzondering want ook G.J. Gielbert bevoer als ongehuwde vrouw de stevenaak Gejo. Van beide schepen heb ik de gegevens laten zien. Wat hebben ongehuwde vrouwen met stevenaken?
Of kent iemand nog andere ongehuwde vrouwen met andere scheepstypen?
De Arbeid Adelt was als Janna Neeltje in 1900 eigendom van C. Goedhart uit Sliedrecht. Het schip heeft ook nog Janna Willemina geheten.
En Cornelis Kieboom was ook eigenaar. Wie biedt?
Groet K.T.

Gert Schouwstra schreef:Nog even testen of ik nu heb begrepen wat een stevenaak is: Klipperachtige kop met doossteven en volle kont met aangehangen roer. Is dit voor mij onbekende casco wat ik in 2010 op de foto zette, dan wel een klipperaak?

Nog even terugkomen op de beschrijving van de stevenaak. Een stevenaak heeft nu juist geen volle kont.
Het zijn altijd schepen met een gepiekt achterschip.
Groet van K.T.

Hier een kijkje in het achterruim van de Helena.



De buitenkant, het achterschip is enorm geveegd.



Hier bijna recht van achter.



Het Witte Huis op de achtergrond laat zien waar de foto's zijn genomen. Werf Koningspoort.
De eerste twee foto's tijdens de restauratie in mei 1999.
De laatste twee foto's op 20 maart 1990 nog als Argus.
Groet K.T.