SCHEEPVAART FORUM

Ook zoiets gehoord. Genoteerd heb ik op BVT: ~gieter: volgens sommige bronnen de term voor een hoosvat waarmee men vroeger op kleine schepen de zeilen nat gooide (begoot).
Ik denk dat je op een groot schip onvoldoende oppervlak nat krijgt om enig effect te sorteren, maar dat is slechts mijn idee.

Allereerst zou ik adviezen op drinkbekers toch met enige reserve benaderen, zeker als het een aanmoediging tot natmaken van wat dan ook betreft.

Maar dat de zeilen nat gegooid werden, heb ik ook wel horen vertellen.
En door van een afstandje een puts water een zwiep te geven, kom je best een aantal meters hoog.

Dat door een nat zeil minder wind door het zeil gaat en zo dus meer kracht op het doek uitoefent hoeft dacht ik geen betoog.
Bovendien zijn natte vezels veel sterker dan droge. En als met het laveren de wind in het zeil valt dan komt er best wel wat kracht op het doek en de touwen te staan. (zou het dan tóch waar zijn op die beker?)

Kapitein Spok schreef: ↑15 sep 2018 17:28En door van een afstandje een puts water een zwiep te geven, kom je best een aantal meters hoog.

Ook daarvan, op een zeilend schip, graag eens een demonstratie.

Volgens mij gaat het zo makkelijker...

Nou ja, dan kan ik als tjalkmans en rondhoutmaker niet achterblijven in mijn reactie.

Pieter, het kwam en komt voor dat met het bovenlijk van het grootzeil met de schiemansteek rond een ronde stok bindselt. Dat is dus niet ongewoon. Bij sloepjes en ouderwetse wedstrijdjachtjes was het zelf dé manier. De spanning op de tophoek is hier wel wat slapjes.

Zeilen nat maken, waarom? Heel simpel: natuurvezels krimpen als ze nat worden. Als je een katoenen zeil nat gooit, krimpt de bolling er wat uit, zodat het vlakker wordt. Ook bij het SKS-skûtsjesilen werd het gedaan, totdat ze besloten dat ze graag met plastic zeilen verder wilden (met de leugen dat er geen fatsoenlijk katoen meer te krijgen was).
Als een zeil hennep lijken had, gaf dat wel een vervelend bijverschijnsel: dat hennep lijketouw wordt keihard als 't nat is. Als je het zeil dan strijkt, kan het touw zelfs breken op de vouwen; niet direct maar wel binnen 1 vaarseizoen.

O ja, op die detailopname van de masttop + gaffel vallen mij wel meer onregelmatigheden op: Ik vind de gaffel dun (en echt van hout, getuige de ronde top en hanekam), het aangrijpingspunt van de piekeval is inderdaad hopeloos. Verder vind ik de blokken van piekeval en dirk aan de kleine kant, en is het dirkeblok verkeerd-om ingepikt in het beslag.
Al met al geeft dit een indruk van een schipper die niet zo nauw keek.

Maar hoe dan ook: het is een mooie foto!
Groet,
Wim.

pieter53 schreef: ↑15 sep 2018 17:10 Ook zoiets gehoord. Genoteerd heb ik op BVT: ~gieter: volgens sommige bronnen de term voor een hoosvat waarmee men vroeger op kleine schepen de zeilen nat gooide (begoot).
Ik denk dat je op een groot schip onvoldoende oppervlak nat krijgt om enig effect te sorteren, maar dat is slechts mijn idee.

Uit een boek voor VOC schepen uit 1786

Berghout-2 schreef: ↑20 sep 2018 13:32Als een zeil hennep lijken had, gaf dat wel een vervelend bijverschijnsel: dat hennep lijketouw wordt keihard als 't nat is. Als je het zeil dan strijkt, kan het touw zelfs breken op de vouwen; niet direct maar wel binnen 1 vaarseizoen.

Dat is nieuw voor mij. Lijkentouw was volgens mijn bronnen (over het algemeen) lang geslagen en geteerd hennep.

Inderdaad schijnt de kwaliteit van het hennep nadat de aanvoer vanuit Rusland stokte beneden de maat geweest te zijn,
maar zoals elk product en zeker natuurproducten heeft materiaal onderhoud en een goede behandeling nodig.
Je kan met geklungel alles naar de verdommenis helpen.

Terug naar de tjalk. Een paviljoentjalkje dit maal en wel op een heel bekende plaats.

Een mooie walkraan trouwens!
Je moest er wel voor in de tredmolen meelopen.

pieter53 schreef: ↑15 sep 2018 17:10 Ook zoiets gehoord. Genoteerd heb ik op BVT: ~gieter: volgens sommige bronnen de term voor een hoosvat waarmee men vroeger op kleine schepen de zeilen nat gooide (begoot).
Ik denk dat je op een groot schip onvoldoende oppervlak nat krijgt om enig effect te sorteren, maar dat is slechts mijn idee.

Maar ga dan wel uit van de tweede vermelde betekenis van het woord. Dit soort gieters werd zelfs wel bij brandblussen gebruikt. Op onderstaande afbeelding van Jan Luyken uit 1694 is een man opeen blekerij met een dergelijke gieter aan het werk. Men kon het water er ver (en hoog) mee weggooien.

Met vriendelijke groeten,

HannesB

Toch zie ik het iemand graag eens proberen bij een beetje wind op een zeilend schip

pieter al er genoeg wind staat worden de zeilen vanzelf nat door het buiswater zeker bij een tjalk