De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Alles over binnenscheepvaart
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door pieter53 »

Ook zoiets gehoord. Genoteerd heb ik op BVT: ~gieter: volgens sommige bronnen de term voor een hoosvat waarmee men vroeger op kleine schepen de zeilen nat gooide (begoot).
Ik denk dat je op een groot schip onvoldoende oppervlak nat krijgt om enig effect te sorteren, maar dat is slechts mijn idee.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Kapitein Spok
Berichten: 2442
Lid geworden op: 11 apr 2012 22:31

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door Kapitein Spok »

Allereerst zou ik adviezen op drinkbekers toch met enige reserve benaderen, zeker als het een aanmoediging tot natmaken van wat dan ook betreft.

Maar dat de zeilen nat gegooid werden, heb ik ook wel horen vertellen.
En door van een afstandje een puts water een zwiep te geven, kom je best een aantal meters hoog.

Dat door een nat zeil minder wind door het zeil gaat en zo dus meer kracht op het doek uitoefent hoeft dacht ik geen betoog.
Bovendien zijn natte vezels veel sterker dan droge. En als met het laveren de wind in het zeil valt dan komt er best wel wat kracht op het doek en de touwen te staan. (zou het dan tóch waar zijn op die beker?)
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door pieter53 »

Kapitein Spok schreef: 15 sep 2018 17:28En door van een afstandje een puts water een zwiep te geven, kom je best een aantal meters hoog.
Ook daarvan, op een zeilend schip, graag eens een demonstratie. :mrgreen:

Volgens mij gaat het zo makkelijker...
hobie om2.jpg
hobie om2.jpg (69.49 KiB) 1498 keer bekeken
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Berghout-2
Berichten: 283
Lid geworden op: 13 mei 2017 15:55
Locatie: Koudum

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door Berghout-2 »

Nou ja, dan kan ik als tjalkmans en rondhoutmaker niet achterblijven in mijn reactie.

Pieter, het kwam en komt voor dat met het bovenlijk van het grootzeil met de schiemansteek rond een ronde stok bindselt. Dat is dus niet ongewoon. Bij sloepjes en ouderwetse wedstrijdjachtjes was het zelf dé manier. De spanning op de tophoek is hier wel wat slapjes.

Zeilen nat maken, waarom? Heel simpel: natuurvezels krimpen als ze nat worden. Als je een katoenen zeil nat gooit, krimpt de bolling er wat uit, zodat het vlakker wordt. Ook bij het SKS-skûtsjesilen werd het gedaan, totdat ze besloten dat ze graag met plastic zeilen verder wilden (met de leugen dat er geen fatsoenlijk katoen meer te krijgen was).
Als een zeil hennep lijken had, gaf dat wel een vervelend bijverschijnsel: dat hennep lijketouw wordt keihard als 't nat is. Als je het zeil dan strijkt, kan het touw zelfs breken op de vouwen; niet direct maar wel binnen 1 vaarseizoen.

O ja, op die detailopname van de masttop + gaffel vallen mij wel meer onregelmatigheden op: Ik vind de gaffel dun (en echt van hout, getuige de ronde top en hanekam), het aangrijpingspunt van de piekeval is inderdaad hopeloos. Verder vind ik de blokken van piekeval en dirk aan de kleine kant, en is het dirkeblok verkeerd-om ingepikt in het beslag.
Al met al geeft dit een indruk van een schipper die niet zo nauw keek.

Maar hoe dan ook: het is een mooie foto!
Groet,
Wim.
Kees Touw
Berichten: 862
Lid geworden op: 12 jan 2011 12:24
Locatie: Rotterdam
Contacteer:

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door Kees Touw »

pieter53 schreef: 15 sep 2018 17:10 Ook zoiets gehoord. Genoteerd heb ik op BVT: ~gieter: volgens sommige bronnen de term voor een hoosvat waarmee men vroeger op kleine schepen de zeilen nat gooide (begoot).
Ik denk dat je op een groot schip onvoldoende oppervlak nat krijgt om enig effect te sorteren, maar dat is slechts mijn idee.
Schermafbeelding 2018-09-20 om 18.11.14.png
Schermafbeelding 2018-09-20 om 18.11.14.png (239.17 KiB) 1373 keer bekeken
Uit een boek voor VOC schepen uit 1786
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door pieter53 »

Berghout-2 schreef: 20 sep 2018 13:32Als een zeil hennep lijken had, gaf dat wel een vervelend bijverschijnsel: dat hennep lijketouw wordt keihard als 't nat is. Als je het zeil dan strijkt, kan het touw zelfs breken op de vouwen; niet direct maar wel binnen 1 vaarseizoen.
Dat is nieuw voor mij. Lijkentouw was volgens mijn bronnen (over het algemeen) lang geslagen en geteerd hennep.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door pieter53 »

Inderdaad schijnt de kwaliteit van het hennep nadat de aanvoer vanuit Rusland stokte beneden de maat geweest te zijn,
maar zoals elk product en zeker natuurproducten heeft materiaal onderhoud en een goede behandeling nodig.
Je kan met geklungel alles naar de verdommenis helpen.

Terug naar de tjalk. Een paviljoentjalkje dit maal en wel op een heel bekende plaats.

hektjalk rijksmuseum walkraan RP-F-F11966.jpg
hektjalk rijksmuseum walkraan RP-F-F11966.jpg (409.9 KiB) 1201 keer bekeken
Een mooie walkraan trouwens!
Je moest er wel voor in de tredmolen meelopen.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
HannesB
Berichten: 62
Lid geworden op: 27 jul 2016 13:01
Locatie: Moerkapelle

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door HannesB »

pieter53 schreef: 15 sep 2018 17:10 Ook zoiets gehoord. Genoteerd heb ik op BVT: ~gieter: volgens sommige bronnen de term voor een hoosvat waarmee men vroeger op kleine schepen de zeilen nat gooide (begoot).
Ik denk dat je op een groot schip onvoldoende oppervlak nat krijgt om enig effect te sorteren, maar dat is slechts mijn idee.
Maar ga dan wel uit van de tweede vermelde betekenis van het woord. Dit soort gieters werd zelfs wel bij brandblussen gebruikt. Op onderstaande afbeelding van Jan Luyken uit 1694 is een man opeen blekerij met een dergelijke gieter aan het werk. Men kon het water er ver (en hoog) mee weggooien.

Met vriendelijke groeten,

HannesB
gieter.jpg
gieter.jpg (197.38 KiB) 1172 keer bekeken
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door pieter53 »

Toch zie ik het iemand graag eens proberen bij een beetje wind op een zeilend schip ;-)
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
piet42
Berichten: 4363
Lid geworden op: 28 aug 2008 17:20
Locatie: sommelsdijk

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door piet42 »

pieter al er genoeg wind staat worden de zeilen vanzelf nat door het buiswater zeker bij een tjalk
Mvgr Piet Kamp
ex Nelly Dinteloord

Afbeelding

Tenanker
Plaats reactie