Woordenschat.

[Kapitein Spok]

Jongens toch!
Gisteren heb ik in het gangboord, en uit de grond van m'n hart m'n dankbaarheid voor dit forum, wat het beidt en wat we er mee bereiken uitgesproken. Maar dat was 2018, je weet wel die goeie ouwe tijd!

Maar nu is het 2019. en waar beginne jullie mee? Met martelen en martelwerktuigen!
Is dat toeval of zit daar een verborgen boodschap in? Moeten we de eindjes aan elkaar knopen? Moet de boog altijd gespannen zijn? Moeten we wat meer bijdraaien?

Of is het toch gewoon een voortzetting van een goede gewoonte op dit forum om af en toe dagelijkse gebruiken onder de aandacht te brengen en waar nodig/mogelijk van een naam te voorzien.
Want de getoonde handeling is me natuurlijk zeer wel bekend en heb ik dikwijls toegepast. Maar nooit geweten dat dit "martelen" heette.

ik ben bereid, maar het kost me moeite, om te neigen naar het laatste.
Dat zou wel betekenen dat dit forum de plaats is waar ik mijn eerste les uit 2019 geleerd heb. Mooi toch!


(o ja en mocht iemand dit off topic vinden, de draad heet "woordenschat". zeg maar eens dat ik niet een schat aan woorden heb gebruikt om eigenlijk heel weinig te zeggen. Maar omdat 2019 is een jaar is met minstens twee verkiezingen, wil ik jullie daar vast aan laten wennen.)

[k-k]

Gaan we, met een paar letters uit het woord gehaald, toch marlen Theo? Eventueel met bezetgaren. Gr. Klaas

[Kapitein Spok]

Klaas, ik vind op mijn leeftijd één nieuw woord per dag leren eigenlijk ruim voldoende, maar nu zijn het er vandaag al twee. tmonniegekkerworde.

Ik kende het woord marlen namelijk nog niet als zelfstandig werkwoord. Ik weet wel wat een marlspijker is.

En wanneer ik daar aan denk ………… vraag ik me echt af hoe jij op het idee komt om daarvoor het woord martelen van een paar letters te ontdoen.
Martelen is toch precies waartoe je wordt aangezet zodra je een marlspijker in je hand hebt?

En ofschoon ik nog niet precies weet wat marlen is, durf ik er al op voorhand van uit te gaan dat het niet mijn hobby was/is/wordt!

[pieter53]

Marlen is een werkwoord. Verder heb je: Marllijn of huizing, vroeger marling genoemd, de marlpriem of marlpen, de marlreep, de marlpriemsteek of marlsteek of marlslag, de dubbele marlsteek en de marlspijker.
Een schat aan woorden in onze woordenschat.
Schattig niet waar?

Bezetgaren kende ik niet.
Bezetten ken ik wel als een takeling leggen: betakelen.
Dat doe je met takelgaren, zeilgaren, bindsellijn of bij staaldraad met bindseldraad.

[klipper]

Dat martelen kan misschien puur rotterdams gezegde zijn, op andere plaatsen bv 020 een ander benaming. Verder het volgende als er een strop in een touw was gesplitst, en het was niet zo goed, dan werd de splits onder de klomp heen en weer gerold ,met het uit roepen MET HET ROLLEN VAN DE VOET WORD EEN LELIJKE SPLITS GOED!. Gr

[Kapitein Spok]

Bezetten en bezetgaren waren bij ons de gebruikelijke termen voor een en ander.

Twee jaar geleden was ik in het Zuiderzeemuseum en daar lag nog een bol origineel bezetgaren, waarvan de bruine teer lucht bij mij veel herinneringen losmaakte.

Overigens deden wij tijdens het splitsen de tieren niet bezetten/betakelen met dit garen.
we draaiden er een stevig isolatieband omheen en dat ging een stuk sneller. Soms schoof het er wel eens af maar dan zet er zo weer een nieuw plakkertje om.

Klipper, misschien was onze splits nooit helemaal goed. Want bij ons was het motto: EEN SPLITS IS PAS GOED, ALS HIJ GEWEEST IS ONDER DE VOET.

[basr]

als je begin 60e jaren bij de olieboer om een bol bezetgaren vroeg
was steevast zin wedervraag geteerd of ongeteerd
gr Bas de Ruijter

[k-k]

Bas, Als ik me goed herinner plakte het geteerde garen iets. Het eind kleefde je zo op het bolletje. Rook lekker naar bruine teer. Gr. Klaas.

[DPLA]

Bezetten en bezetgaren waren bij ons de gebruikelijke termen voor een en ander.

Twee jaar geleden was ik in het Zuiderzeemuseum en daar lag nog een bol origineel bezetgaren, waarvan de bruine teer lucht bij mij veel herinneringen losmaakte.

Overigens deden wij tijdens het splitsen de tieren niet bezetten/betakelen met dit garen.
we draaiden er een stevig isolatieband omheen en dat ging een stuk sneller. Soms schoof het er wel eens af maar dan zet er zo weer een nieuw plakkertje om.

Klipper, misschien was onze splits nooit helemaal goed. Want bij ons was het motto: EEN SPLITS IS PAS GOED, ALS HIJ GEWEEST IS ONDER DE VOET.

Hallo Theo,

Ik het splitsen van een staaldraad ,maar ook van (nylon) touw no geleerd van je broer Louis in 1964. een lus aan een staaldraad maken.
Maar Louis heeft mij ook geleerd hoe je een staaldraad en ()nylon) touw kan verlengen.
Bij nylontouw werden de tieren/strengen even met de aansteker aan elkaar gesmolten.
Ik heb zelf toen een splitshoorn gemaakt, die heb ik nog steeds.
Ik splits af en toe nog weleens (nylon touw), ja ik kan het nog steeds, als je dit eenmaal beheerst verleer je dit nooit meer.
Louis zij toen regen mij : "Al is een splits nog zo goed, deze wordt altijd gerold onder de voet"
Dit doe ik nog steeds !

En ja, ook Louis gebruikte plakband voor de tieren, hij vond het zo'n gedoe met dat bezetgaren.
Maar Louis zei wel, dat plakband gebruiken eigenlijk wel een "doodzonde" was , hahaha.
Ik zelf noem de tieren, stengen, maar misschien is dit niet de goede benaming voor de tieren ?

Dat ik een staaldraad heb gesplitst is wel enige tijd geleden, voor het laatst in 2006, het is toen ook nog weer goed gelukt.

Dus Theo, ik heb een goede leermeester gehad.
Maar Sander en John konden er ook wat van hoor.


P.S.
Ik vraag me af op de schippers van tegenwoordig nog wel staaldraden splitsen.
Tegenwoordig allemaal kunststof, wat uiteraard ook wordt gesplitst.
Sleep staaldraden worden nog wel gesplitst (denk ik)
Alhoewel ik steeds vaker de geklonken teminals zie aan de staaldraden(kabels)

[pieter53]

Touw is opgebouwd uit garens, die worden geslagen tot strengen of kardelen.
De strengen of kardelen worden geslagen tot touw of tros.
Touwen of trossen worden geslagen tot kabels.
De groeven tussen de kardelen noemt men de tieren.

Zomaar.....

pict0856 s.jpg (86.33 KiB) 977 keer bekeken