Woordenschat.

Alles over binnenscheepvaart
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Bericht door Gert Schouwstra »

Detail: Als onder de U-ijzers in elk spantvak een plaat is gelast tot op het vlak noem je het geheel van voor naar achter een zaathout.
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Bericht door pieter53 »

Jasses, alweer een betekenis voor zaathout (zaadhout).
Langsscheepse stringers over de leggers noemde mijn schoonvader (een Fries) altijd kattesporen. Ik neem aan dat de huidige zaathouten niet meer dan een moderne variant hiervan zijn?
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Kees Keijzer
Berichten: 9008
Lid geworden op: 16 mar 2005 09:49
Locatie: Papendrecht

Woordenschat

Bericht door Kees Keijzer »

Wat de een vergeet , vult de ander wel aan, zo werkt dit forum.
Gr, Kees.
Als het niet gaat zo als het moet, moet het maar zo als het gaat.
Afbeelding
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Bericht door Gert Schouwstra »

Hoi Pieter, Ik was nu even aan het twijfelen geraakt over de opmerking van je schoonvader, dus heb ik er twee boeken op nageslagen:
Constructie en bouw van schepen voor de binnenvaart, van Th Volmer uit 1928 en
Samenstelling en onderhoud van binnevaartschepen, van A Spruijt uit 1947. Daarin staat het volgende:

Langsverband:
- midden- en zijzaadhouten,
- kiel (bij binnenvaartschepen is dat meestal een horizontale kielplaat)
- huidbeplating
- dekbeplating
- langsschotten
- dek- en zijstringers

Dwarsverband:
- spanten en keerspanten
- dwarsschotten
- vrangen of (katte)sporen
- dekbeplating en dekbalken

Een dubbele bodem hoort bij zowel het dwars- als langsverband.

Dan zijn er nog raam- en kokerspanten, die een functie hebben in het dwarsverband, maar ook in de stijfheid tegen wringing (torsie).
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Bericht door pieter53 »

Bedankt voor de informatie. Ik zal mijn woordenlijsten aan moeten passen.

Het vreemde is wel dat mijn schoonvader en zijn broers uit een Fries schippersgeslacht stammen en toch het woord kattespoor gebruikten, terwijl "Skipperstaal, Lexicon van de Friese schipperij" juist wil beweren dat de Friezen 'Saathout' en de Nederlanders 'kattespoor' zeggen.
Nu ja, ik hou het gebruik van kattespoor i.p.v. zaadhout, maar op een plaatselijk verschijnsel.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Theo Horsten
Berichten: 996
Lid geworden op: 30 dec 2004 16:14
Locatie: Noord-Griekenland
Contacteer:

Bericht door Theo Horsten »

De benaming kattespoor - tegenwoordig kattenspoor is al heel oud.
  • Van Dale: ijzeren profielbalken als verlenging van de spanten, waarop de buikdenning gelegen is
  • Martieme Encyclopedie: benaming voor bepaalde liggers of bodemspanten, bijvoorbeeld op 17e- en 18e-eeuwse oorlogsschepen de zware dwarsscheepse ligger die over het zaathout en de wegering werden gelegd en die van boord tot boord reikte tot onder het laagste geschutsdek.
    Op sommige binnenschepen werd het woord wel gebruikt voor de liggers, o.m. bij de waal
  • Encyclopedie van de Zeilvaart: Tweede, aanvullende spant dat in het ruim over het zaathout werd geplaatst en tegen het eigenlijke spant werd aangebout om het doorhangen van brede schepen tegen te gaan.
De Illustrated Marine Encyclopaedia van L. Groenen, in het Nederlands, Frans en Engels uit het begin van de vorige eeuw, kent het woord ook in de betekenis zoals hierboven genoemd, maar noemt ergens anders de wrangen ook "kattensporen'.

(Edit: profielbanken moest natuurlijk profielbalken zijn.)
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Bericht door pieter53 »

Bedankt voor al de informatie.
In al deze gevallen gaat het dus om het dwarsscheepsverband. Het zou leuk zijn te weten hoe mijn schoonfamilie en 'Skipperstaal' aan deze term voor het langsscheepsverband gekomen zijn.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Theo Horsten
Berichten: 996
Lid geworden op: 30 dec 2004 16:14
Locatie: Noord-Griekenland
Contacteer:

Bericht door Theo Horsten »

Dat is niet zo verwonderlijk, Pieter. De Binnevaartencyclopedie zegt:
kattespoor: 1> langscheepse profielijzers waartussen de buikdenning ligt.2>kolsum, mastspoor: langsscheepse verstevigingen over de leggers, waaraan de mastkoker bevestigd is. (Friese term?)
3> dwarsscheepse latten op het midden van lage leggers om de buikdenning of vloer overal op zekere hoogte boven het vlak te brengen. (Friese term.)
4> Groningse term voor legger?
5> volgens sommigen: op de leggers aangebrachte dwarsscheepse steunen voor de mastkoker.
Zo zijn er immers veel begrippen die door elkaar worden gehaald en door elkaar worden gebruikt? Zo spreekt men op de zeevaart vrijwel altijd over stagen als de wanten of hoofdtouwen worden bedoeld, de zijwaartse steunen van masten, terwijl stagen de mast uitsluitend naar voren en achteren steunen. Naarmate de masten verdwijnen en een gestaagde mast al helemaal iets uit het verleden is, zal het woord ook wel verdwijnen.
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Bericht door pieter53 »

"De Binnenvaart Encyclopedie" is mijn werk :oops: . De nieuwste versie is te vinden door op de WWW knop onder deze post te klikken :lol: .
Er wordt bijna dagelijks aan gewerkt, dus af en toe zal je F5= verversen moeten gebruiken om de nieuwste files te zien.
Zo juist zaadhout, zaathout, middenzaathout, midzaadhout, kattespoor, zijzaadhout, binnenkiel, tegenkiel, etc. aangepast aan de informatie, die ik via dit forum ontving.

Bedankt voor die informatie.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Theo Horsten
Berichten: 996
Lid geworden op: 30 dec 2004 16:14
Locatie: Noord-Griekenland
Contacteer:

Bericht door Theo Horsten »

Nou ja, wat praten wij dan nog? :lol:
We hebben de expert in ons midden!
Ik had gegoogeld op "kattespoor" en "langsscheeps" en kwam toen o.a. op de binnenvaartencyclopedie terecht.
Plaats reactie