Trollhättan Kanaal.

van: www.kustvaartforum.com
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: Trollhättan Kanaal.

Bericht door Gert Schouwstra »

Na mijn fotoreportage op de vorige bladzijde, nog een deel van een vervolgverhaal uit de Leeuwarder Courant van 18 september 1964:
FRIESLAND TER KUSTVAART (III) - ZEEMAN KAN VEEL, NIET ALLES AAN DE TECHNIEK OVERLATEN.

Trollhättankanaal trots van Zweedse waterbouwkundige.

Nog maar nauwelijks ligt de „Roelof Holwerda afgemeerd aan een der kaden van Gothenburg tussen een Zweed en een Duitser in of de douane begeeft zich aan boord om het schip te onderzoeken op smokkelwaar. In West-Europa en vooral Engeland treden de douaniers vrij streng op, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de oosterse landen. Daar behoort de controlerende macht vaak tot de eersten die gesmokkelde sigaretten of drank afneemt. Behalve de douaniers klimt ook de makelaar aan boord om allerlei formaliteiten in orde te brengen. Het schip kan dan morgenvroeg onmiddellijk vertrekken naar Otterbäcke diep het binnenland in. De rivierloods is al besteld en inderdaad dient hij zich de volgende morgen vroeg aan. Langzamerhand verwijdt zich de opening tussen het schip en de wal, de trossen voor en achter worden ingenomen en op halve kracht nadert de „Roelof Holwerda de eerste van een aantal bruggen die de oevers van de Göta Elf met elkaar verbinden.

Na de doorvaart van Gothenburg ontvouwt zich het brede stille Zweedse landschap met zijn rotsachtige beboste heuvels. De Göta Elf vloeit geruisloos naar zee alleen het monotone geklop van de scheepsmotor is op de achtergrond hoorbaar De loods vraagt kapitein Kanon of hijzelf de stuurinrichting mag bedienen. Niet door achter het stuurwiel plaats te nemen, want de techniek heeft een veel gemakkelijker besturing mogelijk gemaakt. Een electrische installatie wordt op de stuurinrichting aangesloten en de koers kan worden afgesteld, - in werking treden van de automatische piloot - maar het schip blijft ook bestuurbaar door middel van een klein apparaatje met een knopje. Mooi speelgoed beaamt de Zweed. Na een twintig mijl varen nadert de „Roelof Holwerda de eerste sluis van de zes die de verbinding water tussen Venersborg aan het Venermeer en Gothenburg mogelijk maken. Venersborg ligt 42 meter boven zeepeil.

Strijd
De Zweden, vinden zijzelf, plaatsen zich met het Trollhättankanaal bij de landen die op waterbouwkundig gebied een grote prestatie hebben geleverd. Maar ergens zijn de Zweden inconsequent, wie het kanaal passeert kan zich niet aan de indruk onttrekken dat deze waterweg een beetje wordt verwaarloosd. Als je een vergelijking maakt met de efficiency die de Zweden op de wal tentoon spreiden, wordt die indruk bovendien nog versterkt. Er schijnt een strijd gaande te zijn tussen de beide steden Uddevalla en Gothenburg over de verbinding Kattegat-Venermeer. Gothenburg wil de drie miljoen ton per jaar dat het kanaal zijn havens jaarlijks opbrengt niet missen. Uddevalla wijst op de aanzienlijk kortere vaarroute als een nieuw kanaal zou worden gegraven. Heeft de schepping van Cristofer Polhen dan afgedaan? Elk jaar worden zo’n twintigduizend schepen in het driesluizencomplex van Trollhättan geschut. Ze zijn niet zo groot doorgaans, maar het tekent niettemin de belangrijkheid van deze verbinding die overigens meestal van december tot maart dichtgevroren is. ’s Zomers is de scheepvaarbeweging tussen Gothenburg en de havens langs het Venermeer daarom des te drukker.

Manoeuvre
De Roelof Holwerda evenwel heeft gedurende zijn laatste opvaart naar Venersborg letterlijk en figuurlijk de wind mee bij de sluizen geen oponthoud, maar dat is uniek. Tegen de avond van maandag 24 augustus ligt het schip voor de laatste brug die de toegang tot het Venermeer afsluit. Als ook daar het groene licht gaat branden verlaat de loods het schip - waarom wordt hier geen gebruik gemaakt van een loodsboot? - en de Roelof Holwerda heeft een der grootste binnenmeren ter wereld voor zich liggen. Op naar Otterbäcken over een steeds wilder wordend meer dat bijna een zee is vol eilanden en eilandjes. De havens zijn moeilijk bereikbaar, zoals men zal beamen bij het zien van de vlek Otterbä.cken Om twaalf uur ’s nachts stuurt kapitein Kanon zijn schip precies in het verlengde van twee achter elkaar geplaatste lichten het minieme haventje binnen. De harde wind duwt het langzaam varende, dus moeilijk stuurbare, schip van de kade af. En die kade is grotendeels bezet door een houtschoener die zijn boegspriet ver naar voren steekt. Zestig meter kaai voor de Roelof Holwerda die er zelf vijftig meet, plus een moeilijke wind en geen manoeuvreerruimte, aangezien de haven even verderop te ondiep is. Op de kade zwaait een figuurtje met een lantaarn. De makelaar. Machine vooruit en achteruit, stand-by en een kwartier na het binnenvaren van de havenkom ligt het schip vredig gemeerd. ’s Morgens al vroeg hapt een spinnekop het schroot uit de ruimen. Aan het eind van de volgende morgen staan de havenarbeiders in de rij voor een glaasje spirit. Hollandse jenever valt er goed in bij een Zweed.

Haast
Kapitein Kanon heeft tegen de makelaar in Otterbäcken gezegd “Om vijf uur vanmiddag komen we in Karlsstad voor de wal.” Het is vijf voor vijf als twee gedienstige Karlsstedelingen de trossen opvangen en het schip aan de Kolkajen afmeren. Karlsstad ligt nog wat noordelijker dan Otterbäcken. De bemanning verheugt zich op een avondje uit. In Otterbäcken zijn ze ook even de wal op geweest maar het dorpje telt zelfs geen bioscoop. In Karlsstad zijn er minstens zes en wie oog heeft voor stedeschoon komt hier redelijk aan zijn trekken. Maar een zeeman wordt altijd gedreven door de haast van een ander, de lading dient zo snel mogelijk ter plaatse te worden gebracht. In dit geval is dat pulp en papier met bestemming Bremen. Omdat er onvoldoende arbeiders beschikbaar zijn wordt het laden even uitgesteld. De ruime haven van Karlsstad biedt op dat ogenblik ligplaats aan een achttal kustvaarders. Er zijn portaalkranen voldoende maar in de spoorwagons (er staat een lange trein propvol papier op de kade) en in het scheepsruim is ook personeel nodig. Morgen gaan we werken met twee gangen, belooft de ladingmeesladingmeester en inderdaad wordt er hard aan getrokken om de Roelof Holwerda nog vrijdag vol te krijgen. Twee kranen zwaaien hun lading boven het ruim, vaardige handen slepen de zware pakken op hun plaats. Vanavond naar Venersborg. Daar zijn we om vier uur Zaterdagmorgen het kanaal door, ’s middags buitengaats. Als ’t een beetje meeloopt zijn we maandagmiddag in Bremen, berekent de kapitein in een notitieboekje afgaande op de negenmijlsvaart van de heenreis.

Verdriet
Het pakt anders uit. Hoewel er is ter wereld geen rivier die zo verstild is als de Göta Elf en geen meer dat op dat moment zo toegeeflijk is als het Venern, Gothenburg doemt op uit een miezerige regenbui en op de kade verdrinken drie Zweden hun verdriet om het slechte weer door alvast hun voorschot op het drankrantsoen naar binnen te klokken. De drooglegging heeft de Zweden naar wordt aangenomen van veel onheil weerhouden, maar hun dorst is erdoor aangewakkerd. Die plegen zij dan te lessen op speciale tours naar Noorwegen en Denemarken. Volgens de weerberichten staat er op de westkust van Zuid-Zweden, die van het Kattegat, een vrij harde wind, hetgeen niet aan de aandacht van de bemanning van de Roelof Holwerda ontsnapt. Maar stel je gerust, de wind zal afnemen tegen de avond, zodat de tijdsberekening van kapitein Kanon niet in gevaar behoeft te komen. Het heet nog altijd maandagmiddag in Bremen. Op de Noordzee maakt zich inmiddels Boreas, de noordenwind op om een paar duizend zeelui veel ongerief te bezorgen.

Afbeelding
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: Trollhättan Kanaal.

Bericht door Gert Schouwstra »

Zelfs op de alleroudste foto's zie ik die klokkestoel staan. Bijgaand een kaart van net na de opening van de sluizen in 1916. Maar de klokkestoel zou ook zo maar 100 jaar ouder kunnen zijn, want direct ernaast ligt de oude trapsluis uit 1844 en daarnaast die uit 1800.

Afbeelding
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
Ben
Berichten: 10399
Lid geworden op: 31 dec 2004 16:46
Locatie: Goutum

Re: Trollhättan Kanaal.

Bericht door Ben »

Afbeelding

In de sluis bij Trolhättan ligt één van de Shuttle schepen van Van Nievelt Goudriaan. Meer over deze schepen staat HIER.
Ben
Berichten: 10399
Lid geworden op: 31 dec 2004 16:46
Locatie: Goutum

Re: Trollhättan Kanaal.

Bericht door Ben »

Een overzichtskaartje van het kanaal met de sluizen en het hoogteverschil.

Afbeelding
k-k
Berichten: 6007
Lid geworden op: 23 dec 2008 13:04
Locatie: Oostvoorne

Re: Trollhättan Kanaal.

Bericht door k-k »

Ben, Die blauwe schoenendozen heb ik in 1994 zien varen op het Vänernmeer en zien opschutten in Trollhattan. Later (ben het jaar kwijt, denk zo rond 2005), zag ik ze liggen bij Heuvelman in 's Gravendeel. Voor ik het artikel op het Forum las, wist ik niet dat van Nievelt Goudriaan achter deze rederij zat. Heb ook niet meegekregen hoe en waarom ze gestopt zijn. Gr. Klaas.
itasca
Berichten: 327
Lid geworden op: 30 jun 2009 07:07
Locatie: Zaandam
Contacteer:

Re: Trollhättan Kanaal.

Bericht door itasca »

Hallo,

Mij is verteld, dat op het kanaal door de watercentrales wel 4 knopen stroom loopt naar Goteborg toe, van het vanemeer. Wie kan mij daar wat over vertellen??

www.facebook.com/itascaheindanser
We leven nu, later moet nog komen? www.facebook.com/itascaheindanser
k-k
Berichten: 6007
Lid geworden op: 23 dec 2008 13:04
Locatie: Oostvoorne

Re: Trollhättan Kanaal.

Bericht door k-k »

Hein,
Ben in 1994 met de zeilboot door het Götakanaal en Trollhattankanaal gekomen. Er stond toen wel wat stroom, maar geen 4 knopen.
Het Trollhattankanaal is in feite de gekanaliseerde rivier Göta Alv en de stroomsnelheid zal afhankelijk zijn van het waterniveau op het Vänern meer.
In Trollhattan en Lilla Edet zijn er naast de sluizen waterkrachtcentrales met een heel regiment turbines.
Heb in de brochures voor de pleziervaart uit die tijd nog even gekeken voor waarschuwingen of info m.b.t. de stroomsnelheid, maar niets kunnen vinden.
Alleen op de kaartjes van Trollhattan en Lilla Edet staan in de omgeving van de centrales tekentjes die aangeven dat er sterke stroming kan zijn.
Mooi kanaal of rivier om te varen.
Groeten, Klaas.
IMG_20221225_0001a.jpg
IMG_20221225_0001a.jpg (352.2 KiB) 528 keer bekeken
IMG_20221225_0002a.jpg
IMG_20221225_0002a.jpg (307.65 KiB) 528 keer bekeken
itasca
Berichten: 327
Lid geworden op: 30 jun 2009 07:07
Locatie: Zaandam
Contacteer:

Re: Trollhättan Kanaal.

Bericht door itasca »

Bedankt Klaas, duidelijk antwoord.
We leven nu, later moet nog komen? www.facebook.com/itascaheindanser
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: Trollhättan Kanaal.

Bericht door Gert Schouwstra »

Ik heb me twee jaar geleden met de vervanging van de sluizen daar bemoeid.
De stroomsnelheid op de rivier is maximaal 4 knopen en is afhankelijk van het spuien van de stuwdammen in de rivier.
Harder spuien kan niet, omdat de oevers dan hun stabiliteit verliezen.
Meestal wordt er niet maximaal gespuid.
Eventueel kun je even contact opnemen met Sjöfartsverket, die hebben kantoor op de sluis in Trollhättan.
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
jans
Berichten: 137
Lid geworden op: 21 jan 2007 23:40

Re: Trollhättan Kanaal.

Bericht door jans »

Afbeelding

Sluis uitvarend ''Johannes'' 1964/65
Plaats reactie