Minder bekende (oude houten) scheepstypes

Alles over binnenscheepvaart
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Minder bekende (oude houten) scheepstypes

Bericht door pieter53 »

Bedankt voor de reactie.
De vraag is natuurlijk wel wanneer wordt het rendabel om de afstand zeilend af te leggen
en is een dergelijke platte schuit dan nog wel voor dat vaarwater geschikt?
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Minder bekende (oude houten) scheepstypes

Bericht door pieter53 »

N a een nachtje (slecht) slapen, kwam er toch een zekere twijfel omhoog.
Qua zeilerij is het geen probleem: de mast kan gemakkelijk ongestaagd zijn, net zoals bij botters en (vroeger) skûtsjes. Door het gesloten dek is de sceepsconstructie mooi stijf.
Dat lijkt wel heel aardig maar inderdaad dat gesloten dek.
Bij botter en skûtsje zit de mastkoker opgesloten in een zware raamvormige constructie met een hoogte van toch zeker 1,2 meter. Dat lijkt me bij deze platte veerschuit onmogelijk.

Sommige kunstenaars laten Johan Willem Friso inderdaad aan zijn eind komen als hij met een platte schuit het Hollands Diep overzeilt,
anderen plaatsen hem, met koets en al, toch in een wat zeewaardiger zeilscheepje.
rijksmuseum RP-P-OB-64.114.jpg
rijksmuseum RP-P-OB-64.114.jpg (402.78 KiB) 1643 keer bekeken

Omschrijving
Prins Johan Willem Friso verdrinkt op 14 juli 1711 bij het oversteken van het Hollands Diep bij Moerdijk. Illustratie in de Nederlandse vertaling uit 1716 van J. Lamigue, Het leven van Zyne Hoogheit Johan Willem Friso, dl. II, p. 238/239.
Vervaardiger
prentmaker: Matthijs Pool (mogelijk)
uitgever: Johannes van Oosterwyk
Datering 1714 - 1716

Al met al lijken zeilende overzetveren niet de veiligste transport methode.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Kees Touw
Berichten: 862
Lid geworden op: 12 jan 2011 12:24
Locatie: Rotterdam
Contacteer:

Re: Minder bekende (oude houten) scheepstypes

Bericht door Kees Touw »

Het veer van Moerdijk op Strijen voer met een kleine en een grotere hengst.
Tenminste dat staat zo in de archiefstukken.
Toen Johan Willem Friso daar verdronk kreeg de veerschipper de schuld.
Na processen werd duidelijk dat de veerschipper geen blaam trof.
De schipper had namelijk de hoge heren met de kleine hengst willen vervoeren, maar omdat het heel slecht weer was wilden zij in de koets gaan zitten. Die stond aan boord van de grotere hengst. Het gezelschap had grote haast en wilde niet wachten op beter weer. Johan Willem Friso moest zijn erfenis gaan veiligstellen in Den Haag. Er waren meer kandidaten die aasden op de titel Prins van Oranje. De wil van Johan Willem Friso werd een bevel.

Na het verongelukken van stadhouder Johan Willem Friso op 14 juli 1711 werd er een beloning uitgeloofd voor hen die het stoffelijk overschot zouden vinden. Het lijk van Johan Willem Friso werd al op 22 juli gevonden. Voor de ook omgekomen overste Hilkens was een beloning van 100 rijksdaalders uitgeloofd. Een zekere Dirck Bastiaense Huijsers ging samen met meester timmerman Cornelis Meerman en enkele andere vrienden in de schuit van Nijs Jager, schipper op Dordrecht, op zoektocht naar het lijk van overste Hilkens. Zij ontdekten inderdaad het lijk. Met een haak bracht Dirck Bastiaense Huijsers voor de zekerheid eerst het gouden horloge in veiligheid. Onenigheid tussen de deelnemers over dit horloge leidde tot processen. Dirck en zijn broer Cornelis sloegen Cornelis Meerman in elkaar. Bron: Dr. H.Winkel-Rauws in Mensen van Vroeger, 5e jrg. , 1977, 5-7.
De gebroeders Dirck en Cornelis Huijsers waren geen gemakkelijke lieden. Maar of hun broer Leendert uit hetzelfde hout gesneden was vermeld de historie niet. Deze Leendert Huijsers was een directe voorvader van mijn grootmoeder Pleuntje Touw-Huisers.
(De spelling van de achternaam wisselt nogal in de loop der jaren.)
Groet K.T.
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Minder bekende (oude houten) scheepstypes

Bericht door pieter53 »

hengst veerhengst kopie.jpg
hengst veerhengst kopie.jpg (104.14 KiB) 1589 keer bekeken
hengst veerheengst Kopie.jpg
hengst veerheengst Kopie.jpg (88.07 KiB) 1589 keer bekeken
Zo ongeveeer zag de Veerhengst volgens Ir. E. van Konijnberg er uit.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Minder bekende (oude houten) scheepstypes

Bericht door pieter53 »

heyngst groenewegen.jpg
heyngst groenewegen.jpg (238.83 KiB) 1588 keer bekeken
De Hengst of Heyngst volgens Groenewegen.
Mogelijk ook een veerhengst of misschien een beurtvaarder.
hengst sewgher en de bock.jpg
hengst sewgher en de bock.jpg (91.96 KiB) 1588 keer bekeken
En de hengst zoals Seghers en de Bock hem afbeeldden.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Minder bekende (oude houten) scheepstypes

Bericht door pieter53 »

-
Vergelijkt men de hengst van ondermeer Sehgers en de Bock met het schip op de Overtoom van Nooms dan zie ik zekere overeenkomsten.


Afbeelding

Er zijn echter natuurlijk ook overeenkomsten met de kaag / veerkaag te ontdekken.

veerkaag.jpg
veerkaag.jpg (190.1 KiB) 1504 keer bekeken

Veerkaag op Leiden door Hollstein naar Porcellis (1583-1632). De veerkaag was volgen G. Schwart DE SCHUIT waarmee de dienst Amsterdam - Leiden over het/de Haarlemmermeer onderhouden werd.

veerkaag-lons.jpg
veerkaag-lons.jpg (149.87 KiB) 1504 keer bekeken

De veerkaag door Dirk Eversen Lons 1642
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Minder bekende (oude houten) scheepstypes

Bericht door pieter53 »

020 kaag.jpg
020 kaag.jpg (112.7 KiB) 1421 keer bekeken
Ik was deze aardige tekening van Pieter Pouwels in het boekje scheepsmodellen van petrejus nog vergeten.

Nu heeft er niemand wat gezegd over dat schip op de Overtoom te Amsterdam.
Zelf heb ik het altijd een onmogelijke zaak gevonden, want wat gebeurt er met mast en spriet als zo een schip over het kantelpunt komt?
en is het niet vreemd dat er helemaal geen kaapstanders of rad zoals bij de overtoom op de achtergrond gebruikt wordt,
maar dat men een heel legertje knechts aan het werk zet?
Nu dat laatste is niet vreemd. De stad Haarlem had bedongen dat de overtoom er alleen mocht komen als er geen mechanische hulpmiddelen gebruikt zouden worden.
Het tafereel schetst dus waarschijnlijk niet meer dan een proef of mogelijk berust het zelfs op fantasie.

Op de achtergrond ziet men de overtoom naar de Slotervaart; die heeft wel een rad.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Kees Touw
Berichten: 862
Lid geworden op: 12 jan 2011 12:24
Locatie: Rotterdam
Contacteer:

Re: Minder bekende (oude houten) scheepstypes

Bericht door Kees Touw »

Schermafbeelding 2018-10-25 om 10.52.jpg
Schermafbeelding 2018-10-25 om 10.52.jpg (164.6 KiB) 1372 keer bekeken
Even een paar pijlen gezet om te laten zien hoe het in zijn werk ging.
Het is niet te zien hoeveel keer het touw door de blokken is geschoren.
Het ophalen zal daardoor niet al te snel zijn gegaan.
Er gingen volgens mij niet alleen lege schepen over de dam.
Dat stelt toch wel bijzonder eisen aan de kielbalk of kielplank.
Want er is een ogenblik dat al het gewicht op een punt komt.
Misschien maakt een extra zwaar uitgevoerde kiel van elk type schip een damloper?
Wat die mannen doen daar bij de steven is onduidelijk. Zijn ze de boel aan het invetten?
Als het schip kantelt moet je daar wel weg wezen.
Groet K.T.
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Minder bekende (oude houten) scheepstypes

Bericht door pieter53 »

Bedankt voor de reactie Kees.
Wat denk je dat zo een schip weegt?
En kijk eens naar de achtergrond wat voor een Rad men nodig heeft om een boerenschuitje over de overhaal te krijgen.
Ik denk niet dat het de heren gaat lukken deze kaag over de dam te krijgen.
Overhaal Baarsjes ca 1900 asd archief.jpg
Overhaal Baarsjes ca 1900 asd archief.jpg (254.2 KiB) 1364 keer bekeken
Een overhaal voor gewone boerenschuiten.
(Uitgave N.J. Boon origineel op: https://beeldbank.amsterdam.nl/afbeeldi ... 0053000011)

Als een schip toch gelost moet worden om over de overhaal te kunnen,
is het dan niet eenvoudiger om de lading gewoon over te slaan naar een ander schip?
overhaal-FIG13_BangerterRad.jpg
overhaal-FIG13_BangerterRad.jpg (139.96 KiB) 1364 keer bekeken
Het bekende Bangerter Rad. Een tredmolen voor 2-4 personen als ik mij goed herinner.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Minder bekende (oude houten) scheepstypes

Bericht door pieter53 »

Klembord-1.jpg
Klembord-1.jpg (37.62 KiB) 1347 keer bekeken
Klembord-2.jpg
Klembord-2.jpg (86.31 KiB) 1347 keer bekeken
Uit Bijdrage tot de geschiedenis van den grafelijkheidstol te Sparendam
Door Adriaan Justus Enschedé

Alleen MARKTSCHUITEN mochten dus over de Overtooom.

Google books.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Plaats reactie