Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

[Kees Keijzer]

Klaas; Bij pa aan boord deden we om de +_ 5 jaar onder de buikdenning schoonmaken en vetten. Vooeraltoen we een azobé vloer hadden was het een flink karwij al die zware planken. Het leukste was het invetten , vet warmstoken en dan maar smeren.
Gr, Kees.

[pieter53]

Alweer 60+ jaar geleden en niemand meer aan wie ik kan vragen om de hoeveel jaar dat gebeurde. Zal ook wel afhankelijk zijn geweest van de hoeveelheid werk dat er was. Gr. Klaas.

Van de oud schippers tussen wie ik een tijdje leefde hoorde ik dat het vaak afhankelijk was van de lading en hoe vaak je ruim nat werd. Voer je veel met kunstmest dan moest het wel elk jaar, voer je met cement dan had het nooit haast. Wel waren die schippers meer voorstanders van oliën dan van vetten. Vet was voor gelaste schepen, het kwam immers nooit goed in de kieren van het klinkwerk (zo zei men).

[Kapitein Spok]

Bij ons was onder de buikdenning schoonmaken een "doorlopende voorstelling".

Wij hadden twee ruimen. De buikdenning was in de breedte verdeeld in vier vakken. In de lEngte waren er in het voorruim twee en in het achterruim drie vakken. Wij voeren veel zand en daardoor hoopte zich in de achterste vakken altijd een laagje schlam op. Daarom werden die elk jaar schoongemaakt. En dan werd er dwars over ook nog een ander vak bij gedaan.
En zo was in een jaar of vijf alles aan de beurt geweest.

Eerste de planken er uit. Dan waar nodig het ergste er uit scheppen en verzamelen in een hoek.
En vervolgens met een klein schepje de restjes. Uiteraard werd dit in de zomer gedaan omdat de boel dan beter droogde. Maar dan was het ook bijna nacht voordat het goed donker was. En dan moest die berg troep over de muur gezet worden. Twee man met elk een puts in het gangboord en een man beneden putsen volscheppen.

Dan de volgende dag met plamuurmessen, beiteltjes en stalenborstels letterlijk alles schoonmaken. De boel laten drogen en dan, wat Kees al noemde, een vat cylinderolie op de spinnekop warm stoken en dan maar tjetten. Ik ruik de weeë lucht nog als ik er aan denk.

Dan de buikdenning er weer in leggen en omdat de eerste reis dan geheid weer zand was, moest die natuurlijk direct waterdicht gemaakt worden. Eerst de wat grotere kieren met poetskatoen en een plamuurmes dicht breeuwen. En dan dat en alle kleine gaatjes en spleetjes afsmeren met een mengsel van consistentvet en heel fijn zaagsel.

Ik zie, ik hoor, ik ruik het allemaal nog alsof het gisteren was. We hadden het beslist niet slecht en we hebben er de levensles "Niet vragen maar dragen" aan den lijve kunne leren. Maar ik verlang er niet één tel naar terug. Het was wat je met recht noemt: Cholere werk.

Over dat schoonmaken onder de buikdenning weet ik nog wel een mooie anekdote.

Het zal ergens in de jaren '20 zijn geweest dat een schipperszoon meende een roeping tot het Priesterschap te voelen, maar hij was er nog beslist niet zeker van. Ook nog niet toen hij begon aan het bovengenoemde werk. Toen dat echter klaar was wist hij het zeker.
Gedurende zijn vele jaren Priesterschap heeft hij menigmaal verkondigd: TUSSEN DE KATTESPOREN IS MIJN ROEPING GEBOREN!

[klipper]

Als een betimmering goed dicht was, en de ramen niet lekten, was het onzin om de binnenkant van de roef steeds opnieuw te verven of in te vetten. Een en ander bleek als vanwege verbouwing de betimmering werd verwijderd. Waarschijnlijk door wat minder zuurstof. Het zelfde met luiken teren, draaien met de teerkop. Het verhaal was dat de teer in het hout trok. Uit ervaring ongv enkele milimeters. Wat de roef aanging, denk ik dat het nog iets was uit de tijd , dat deze van hout waren. Gr

[pieter53]

Als een betimmering goed dicht was

Daar stel je volgens mij een voorwaarde waar heel moeilijk aan voldaan kon worden. Hout werkt nu eenmaal flink.
Het werd natuurlijk een stuk beter toen men de wanden met triplexplaat af ging werken, maar ook dan bleven bijvoorbeeld de achterwanden in kasten voor de nodige luchtlekkage zorgen.

[Kapitein Spok]

Het wegnemen van de betimmering gebeurde bij mijn weten uitsluitend in het voor- en achteronder.
Ik heb nooit gehoord dat de roefbetimmering werd weggehaald. Dat zal vooral komen doordat de roeven nog lang van hout waren. Maar ook omdat het doorroesten van een roefwand geen dramatische gevolgen zou hebben.
Feit is wel dat de roeven van veel (sleep)schepen uit de jaren 1925-1933, zo'n dertig jaar later bij de ombouw tot motorschip hier en daar toch wel erg dun waren. Die roeven waren overigens ook wel van dunnere plaat gebouwd als het casco en hoe dunner de plaat hoe sneller hij roest en dus ook door roest.

[han visser]

Ongeveer 15 jaar geleden lagen we langs het toen nog sleepschip van Zijda jr. in Hasselt. (latijnse spreuk met iets van "onze keus" of zo) De schipper was de buikdenning aan het schrappen. hij vertelde dat hij ieder jaar een stuk deed, en zo in 10 jaar weer rond was.

[pieter53]

Staat er niet iets in de verzekeringsvoorwaarden dat bij keuring ook het vlak aan de binnenzijde droog en schoon ter keuring aangeboden moet worden?
Papier is geduldig

[Pieter Boers]

Ongeveer 15 jaar geleden lagen we langs het toen nog sleepschip van Zijda jr. in Hasselt. (latijnse spreuk met iets van "onze keus" of zo) De schipper was de buikdenning aan het schrappen. hij vertelde dat hij ieder jaar een stuk deed, en zo in 10 jaar weer rond was.

Hallo Han,

Dat moet de Votum Cordis (02304063) geweest zijn.

[pieter53]

De Dankbaarheid en de Votum Cordis in Hasselt.
Foto: collectie Han Visser